Wąż zbożowy (zbożówka) – cena, terrarium, odmiany

Wąż zbożowy (Pantherophis guttatus lub Elaphe guttata według dawnej klasyfikacji), zwyczajowo określany jako zbożówka, to gatunek niejadowitego węża z rodziny połozowatych. Jest stosunkowo niewielki – dorosłe osobniki osiągają zwykle od 130 – 150 cm przy wadze od 500 – 900g. Zdarzają się jednak zarówno mniejsze, jak i większe zbożówki – rekordowy przedstawiciel gatunku mierzył aż 180 cm. Małe rozmiary idą w parze ze smukłą, a zarazem muskularną budową ciała. Głowa jest niewielka, pysk zaokrąglony, źrenice okrągłe. Brzuch węża zbożowego jest biały i pokryty stalowoniebieskimi lub czarnymi plamkami. Grzbiet i boki ciała pokrywają czerwone plamy z czarnym obramowaniem. Na głowie znajduje się wzór w kształcie litery V.

Wąż zbożowy występuje w naturze przede wszystkim w południowo-wschodniej i środkowej części Stanów Zjednoczonych. Jego środowisko obejmuje tereny znajdujące się na wysokości do 1850 m.n.p.m., rozciągając się od Florydy, aż po Luizjanę i Kolorado. Najliczniej zamieszkuje tak zwane wiecznie zielone tereny – namorzyny, lasy z drzewami tropikalnymi, ale też mokradła czy pola uprawne. W warunkach domowej hodowli zbożówka występuje praktycznie na całym świecie.

Węże zbożowe prowadzą w dominującej mierze dzienny tryb życia – zwłaszcza w warunkach domowej hodowli. Najbardziej aktywne pozostają jednak przede wszystkim o zmierzchu i w nocy, często godzinami przemierzając teren w poszukiwaniu zdobyczy. Potrafią się wspinać i pływać.

W warunkach dobrej hodowli domowej zbożówki dożyć mogą nawet 20 lat, a dojrzałość płciową osiągnąć już w wieku 2- 3 lat.  Średnia długość życia węży zbożowych w naturze jest znacznie krótsza – zwykle wynosi około 6 – 7 lat.

Wąż zbożowy to jeden z najbardziej atrakcyjnych i zróżnicowanych gatunków pod względem występującego ubarwienia. Podstawową barwę zbożówki w naturze determinuje miejsce i teren jego występowania. Najczęściej występujące odmiany węża zbożowego bazują na białym, szarym i ceglastoczerwonym kolorze. Co ciekawe, im dalej na południe, tym są zwykle bardziej kolorowe.

Prowadzone od lat, selektywne rozmnażanie zbożówek w niewoli pozwoliło na uzyskanie setek kombinacji genów odpowiedzialnych za różne kolory i wzory. Zróżnicowanie jest na tyle duże, że trudno o znalezienie dwóch takich samych zbożówek.

Obecnie wyróżnia się ponad 600 barwnych odmian węża zbożowego. Odmiany te podzielić można na naturalne (classic/wildtype), jednogenowe recesywne, jednogenowe dominujące i łączone. Do najpopularniejszych należą między innymi Classic, Fire, Snow, Gold Dust, Amelestic, Bloodred, Caramel i Butter.

Wąż zbożowy uchodzi za stosunkowo mało wymagający w hodowli gatunek. Opieka nad nim nie powinna sprawiać większej trudności nawet osobom początkującym – nie oznacza to jednak, że zbożówka może być trzymana w każdych warunkach. Jeszcze przed zakupem należy więc nie tylko zapoznać się z wymaganiami gatunku, ale również zastanowić się, czy jest się w stanie im sprostać przez najbliższe kilkanaście lat, a na czas nieobecności zagwarantować prawidłową opiekę. Na co trzeba zwrócić uwagę w hodowli węża zbożowego i jakie terrarium wybrać, aby zapewnić mu długie i zdrowe życie?

Domowa hodowla węża zbożowego powinna w możliwie jak największym stopniu odwzorowywać warunki, w jakich gatunek ten żyje w naturze. Dużym błędem jest skupianie się wyłącznie na samej wielkości terrarium – wąż zbożowy powinien mieć zapewnioną nie tylko dostateczną ilość przestrzeni, ale przede wszystkim właściwy mikroklimat we wnętrzu zbiornika, uwzględniający prowadzony przez niego tryb życia. W sklepie terrarystycznym zaopatrzyć trzeba się też będzie w podstawowe akcesoria.

Terrarium dla węża zbożowego powinno być dopasowane do wielkości danego osobnika. Najlepiej sprawdzą się terraria horyzontalne (pionowe) – o dużej powierzchni dna i niewielkiej wysokości. Docelowe terrarium dla węża zbożowego nie powinno być mniejsze niż 80 x 40 x 40 cm lub przynajmniej mieć szerokość i wysokość odpowiadającą długości węża – im większe tym lepsze. Mając w planach hodowlę kilku osobników, koniecznym staje się zakup odpowiednio większego zbiornika. Bardzo ważne jest, aby upewnić się, że terrarium jest dobrze zabezpieczone – węże zbożowe są prawdziwymi mistrzami ucieczki.

Terrarium dla węża zbożowego najlepiej podzielić na dwie strefy – ciepłą oraz zimną, z odpowiednio 40% i 70% wilgotnością. Dostępną przestrzeń warto zaaranżować tak, aby w obu znalazło się miejsce na kryjówki. Wykorzystać można do tego specjalne jaskinie dla węży, bądź też inne akcesoria do terrarium, np. kawałki kory czy duże kości zwierząt.

W strefie chłodnej koniecznie powinien znaleźć się też basen do terrarium – najlepiej z dodatkową, mokrą kryjówką. Należy zadbać o to, aby woda zawsze pozostawała w nim czysta –zbożówka będzie nie tylko się w nim kąpać, ale także z niego pić, a zapewne również i wydalać odchody. Przydadzą się też takie dekoracje do terrarium, które pomogą wężowi w wylince. Dobrze sprawdzić się może na przykład większy korzeń, o który będzie on mógł się zahaczyć, by zrzucić zewnętrzną warstwę skóry.

Ważne jest także samo podłoże do terrarium. Dla węża zbożowego sprawdzą się najlepiej surowce chłonne i niepylące, takie jak włókno kokosowe czy trociny odpylone. Nie zaleca się natomiast stosowania na dno piasku, torfu, chipsów kokosowych – zbożówki mogą je celowo zjadać lub przypadkowo połykać.

Bardzo ważne jest, aby zapewnić wężom optymalną temperaturę, ponieważ w przeciwnym razie ich metabolizm nie będzie działał prawidłowo. W ciągu dnia w zbiorniku powinna ona oscylować w zakresie od 25 do 28°C, przy czym punktowo osiągać wartość w granicy 31-32°C. Nocą temperatura powinna spaść mniej więcej do 24°C, a w miejscu najcieplejszym do 28°C.

Do ogrzewania terrarium można użyć jednej lub dwóch żarówek o mocy od 40 do 60 watów. Zwykle wystarczają one również jako źródło światła. Do nocnego ogrzewania bardzo dobrze sprawdzą się z kolei kable lub maty grzewcze. Latem oświetlenie zaleca się pozostawić włączone na 14 do 16 godzin dziennie, a w chłodniejszych okresach mniej więcej na 8 do 10 godzin.

Wąż zbożowy, jak wszystkie pozostałe gatunki węży, należy do zwierząt mięsożernych. Jest drapieżnikiem, który poluje na swoje ofiary, zjadając je zwykle w całości. W warunkach domowej hodowli najlepiej podawać mu mysie oseski i małe szczury. Jako pokarm dla węży zbożowych sprawdzą się też jednodniowe kurczęta.

Częstotliwość karmienia węża zbożowego zależna jest przede wszystkim od wieku. Młode zbożówki powinny spożywać pokarm 2 razy w tygodniu, osobniki dorosłe – raz na 2 – 3 miesiące.

Cena węża zbożowego to zwykle koszt w granicach kilkuset złotych. Wiele jednak zależy od konkretnej jego odmiany, rozmiaru czy pochodzenia. Decyzja o nabyciu węża zbożowego wiąże się też z określonymi kosztami jego utrzymania. O ile zakup terrarium z podstawowym wyposażeniem to zwykle wydatek jednorazowy, tak liczyć się trzeba ze stałymi, miesięcznymi kosztami. Składają się na nie przede wszystkim pokarm, podłoże czy prąd zużyty do ogrzewania terrarium.

Spora liczba osób zainteresowanych zakupem węża zbożowego zastanawia się, czy trzeba mieć na niego pozwolenie. Współcześnie wiele gatunków hodowanych w terrariach jest objętych ochroną gatunkową, ponieważ ich populacje na wolności są lub mogą być zagrożone wyginięciem w przyszłości. Handel dzikimi zwierzętami jest jednak częściowo regulowany przez prawo – obecnie bowiem wiele zwierząt pochodzi z rodzimych hodowli. Wąż zbożowy zaliczany jest do tych gatunków, które nie są objęte Konwencją Waszyngtońską – nie wymaga on wystawienia przez hodowcę świadectwa CITES, ani też nie podlega obowiązkowi rejestracji.

Cena węża zbożowego zwykle waha się w granicach od kilkuset do 1500 – 2000 złotych.

Węże zbożowe występują w naturze głównie w południowo-wschodnim rejonie Stanów Zjednoczonych.

Wąż zbożowy to niewielki gatunek – dorosłe osobniki mierzą średnio od 130 do 150 cm długości.

Minimalne wymiary terrarium dla węża zbożowego to 80cm x 40cm x 40cm. Małe osobniki zaleca się trzymać w odpowiednio mniejszych zbiornikach.

Średnia długość życia węży zbożowych w naturze wynosi ok. 6 – 7 lat, z kolei w domowej hodowli – nawet 20.

Zbożówka należy do niejadowitych gatunków węży, w związku z czym nie jest groźna dla człowieka.

Choć wąż zbożowy nie jest jadowity, może ugryźć. Podstawne kąsanie nie leży jednak w jego naturze – na ten krok decyduje się w obronie własnej, w momencie poczucia zagrożenia.