Pies z artrozą – zapobieganie, rozpoznawanie i leczenie problemów ze stawami u psów
15.05.2023 - Czas czytania: 7 minuty
Psy z artrozą cierpią na przewlekłą chorobę stawów, która zazwyczaj nie zostaje wykryta i rozpoznana na czas. Często mówi się, że chorobą zwyrodnieniową stawów dotknięte są tylko psy ras dużych; jest to jednak nieprawda. Podobnie jak ludzie, tak i każdy pies może niestety mieć problemy ze stawami. Artroza rozwinęła się już w prawdziwą „psią chorobę cywilizacyjną”, ponieważ statystycznie na chorobę stawów cierpi co piąty pies.
- Czym dokładnie jest artroza u psów?
- Identyfikacja objawów artrozy u psa i poddanie ich ocenie weterynaryjnej
- Diagnostyka przeprowadzana przez weterynarza
- Diagnoza artrozy i ortodoksyjne metody leczenia u psów
- Leczenie środkami przeciwbólowymi (analgetykami)
- Operacja – ostatnia deska ratunku
- Łagodzenie czy leczenie? Nacisk na odżywianie psa
- Zapobieganie na czas problemom ze stawami - czy to w ogóle możliwe?
- Do działań zapobiegających artrozie u psów należą:
- Wskazówki dotyczące zabaw oszczędzających stawy, dla psów młodych, cierpiących na artrozę i starszych
Ta zwyrodnieniowa zmiana stawów nie jest uleczalna. Ale im szybciej rozpoznane zostaną jej objawy, tym większe są szanse na długie i bezbolesne życie psa chorującego na artrozę.
Wyjaśnimy tutaj, jak przebiega artroza u psów i pokażemy terapeutyczne możliwości jej leczenia.
Czym dokładnie jest artroza u psów?
Pod pojęciem „artrozy“ rozumiane są różne choroby, które pociągają za sobą zwyrodnieniową i bolesną zmianę stawów.
W przypadku artrozy u psów chodzi o patologicznie przewlekły proces, w trakcie którego dochodzi do zniszczenia tkanki stawowej (chrząstki). Dotyczy on głównie stawów biodrowych, ale także stawów kręgosłupa i nóg.
Zarówno weterynarze, jak i lekarze zajmujący się medycyną człowieka, nazywają to zjawisko arthrosis deformans. Należy rozróżnić artrozę pierwotną i wtórną.
Artrozę pierwotną i wtórną.
- Artroza pierwotna jest (stosunkowo rzadką) genetycznie uwarunkowaną chorobą stawów, która niejako bez ostrzeżenia prowadzi do zwyrodnienia stawów u psa. Dotyczy ona konkretnych ras, posiadających zasadnicze predyspozycje do problemów ze stawami. Należą do nich przede wszystkim psy ras dużych, tj. dog niemiecki, owczarek niemiecki, labrador czy golden retriever.
- Znacznie częściej spotykana jest artroza wtórna, oznaczająca chorobę stawów, która występuje w wyniku dysplazji stawu biodrowego psa, a jeszcze częściej po zapaleniu stawu psa, tzw. artretyzmie.
- Jeśli zapalenie stawów nie zostanie rozpoznane lub zagoi się w niewystarczającym stopniu, może ono w perspektywie czasu prowadzić do przewlekłej artrozy u psa. Ale również zerwanie więzadła krzyżowego czy warunkowane dziedzicznie wady stawu biodrowego (dysplazja stawu biodrowego), mogą potencjalnie prowadzić do przewlekłego zużycia stawu.
- Także postępujące wraz z wiekiem mechaniczne zużycie stawów psa może być odpowiedzialne za bolesne problemy ze stawami.
- Inne czynniki wywołujące chorobę zwyrodnieniową stawów to np.: nieprawidłowe odżywianie i intensywne lub niewłaściwe obciążenie stawów, nieprawidłowe leczenie, toksyny, operacje stawów, nadwaga u psa, a wreszcie choroby kości, tj. osteoporoza u szczeniąt lub młodych psów.
Jednak nieważne czy to mastiff, owczarek, czy jamnik – artroza może niestety dopaść każdego z naszych czworonożnych przyjaciół. Ważne jest, aby nie szukać winy u siebie jako właściciela psa.
W przeciwieństwie do artretyzmu, –ostrego schorzenia stawu wynikającego z jego zapalenia–, przewlekła artroza u psa nie jest uleczalna. Niezauważona i nieleczona postępuje dalej, aż chrząstka stawowa całkowicie się zużyje i kości zaczną się o siebie ocierać.
Zdolność motoryczna, tj. otwieranie, rozciąganie i zginanie stawów psa, w decydującym stopniu zależy od stanu torebek stawowych, chrząstki stawowej i płynu stawowego.
W trakcie przewlekłej artrozy dochodzi do zmian w chroniącej staw chrząstce, a jednocześnie zmniejsza się ilość płynu maziowego. Zmiana ta może się rozpocząć już podczas ostrego zapalenia stawów. Chrząstka staje się bardziej porowata, nierówna, twardsza, odłamuje się i w końcu całkowicie odpada, tak że kości mogą się o siebie ocierać. Błędne koło zaczyna się, gdy produkcja płynu stawowego zmniejsza się z powodu utrzymującego się stanu zapalnego stawów lub predyspozycji genetycznej, wskutek czego chrząstka stawowa nie dysponuje wystarczającą ilością anabolicznych składników odżywczych, a staw nie jest wystarczająco „nasmarowany”.
Identyfikacja objawów artrozy u psa i poddanie ich ocenie weterynaryjnej
Czy pies zawsze z trudem wstaje z legowiska? Trudność sprawia mu wchodzenie po schodach? A może ma problemy z wyskoczeniem z samochodu?
Jeśli odpowiedzi na powyższe pytania brzmiały „tak”, należy jak najszybciej pojawić się ze swoim czworonożnym przyjacielem w specjalistycznej klinice dla zwierząt lub u weterynarza specjalizującego się w schorzeniach stawów u psów.
Artrozę u psa i stopień zaawansowania choroby można rozpoznać po specyficznych problemach układu mięśniowo-szkieletowego psa.
Dodatkową trudnością jest jednak fakt, że psy przez długi czas ukrywają swój ból lub pokazują go w mało specyficzny sposób, co nierzadko utrudnia właścicielowi psa odpowiednio wczesne rozpoznanie objawów artrozy.
Wszystkie objawy mogą wystąpić zarówno u starszych, jak i młodszych psów. Nie należy utożsamiać ich z „naturalnymi“ procesami starzenia; wyraźnie wskazują one na przewlekłą, bolesną chorobę u psa, taką jak artroza.
Typowym objawem przewlekłych problemów ze stawami u psa jest tzw. „faza rozbiegania“, kiedy pies wykazuje początkowo problemy ruchowe i niechęć do ruchu, które ustępują jednak w trakcie spaceru.
Diagnostyka przeprowadzana przez weterynarza
W klinice zwierzęcej, poza niezbędnym badaniem krwi, które może dostarczyć informacji o ewentualnych stanach zapalnych, sprawdzony zostanie przede wszystkim stan stawów. Niezbędne jest wykonanie zdjęć rentgenowskich okolic danego stawu, co stanowi pierwszy krok w postawieniu diagnozy. Zdjęcia rentgenowskie pozwalają weterynarzowi ocenić położenie i stan kości stawowej, a także rozpoznać i zmierzyć chrząstkę.
Aby sprawdzić, czy stawy Państwa psa nie są przeciążone ze względu na inne czynniki, weterynarz może określić tzw. ocenę kondycji ciała (Body Condition Score, BCS) zwierzęcia. Pokazuje ona – –tak jak BMI u ludzi– – stan muskulatury psa. W szczególności mierzy się przy tym zawartość tłuszczu w ciele. Ocena BCS jest określana na 5 poziomach. Idealny dla psów z chorobą zwyrodnieniową stawów jest poziom 3, który powinien być utrzymywany na stałe, aby nie obciążać dodatkowo nadwagą stawów psa.
Diagnoza artrozy i ortodoksyjne metody leczenia u psów
Jeśli weterynarz zdiagnozował u psa przewlekłą artrozę stawów, połączoną być może z ich zapaleniem, pierwszym zadaniem jest wyeliminowanie bólu u psa. W tym celu lekarz weterynarii poda mu odpowiedni środek przeciwbólowy. Przy jednoczesnym zapaleniu stawów podawane są ponadto leki przeciwzapalne, zmniejszające opuchliznę.
Leczenie środkami przeciwbólowymi (analgetykami)
Leczenie środkami przeciwbólowymi jest niezbędne, aby Państwa pies przestał przybierać postawę chroniącą bolący go staw i zaczął używać wszystkich swoich stawów w zrównoważony sposób. To z kolei sprzyja produkcji istotnego dla stawu płynu maziowego i odciąża inne stawy.
Niestety, leki przeciwbólowe (analgetyki) obciążają żołądek. Jeśli Państwa pies musi przez dłuższy czas przyjmować tzw. środki NLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne, bez kortyzonu), nie warto ryzykować – należy podawać jednocześnie lek chroniący żołądek, tzw. inhibitor pompy protonowej. W ten sposób można ochronić psa przed owrzodzeniami lub nawet pęknięciami żołądka będącymi efektem nietolerancji środków przeciwbólowych.
Jeśli do przewlekłej artrozy dołączy zapalenie stawów, które samo w sobie również sprzyja artrozie, należy je niezwłocznie i całkowicie wyleczyć. W takim przypadku weterynarz może dodatkowo podać psu środek zawierający kortyzon. Aby uniknąć skutków ubocznych kortyzonu, zdecydowanie lepiej jest zastosować bezpośredni zastrzyk do dotkniętego schorzeniem stawu, niż podawać kortyzon w tabletkach.
Operacja – ostatnia deska ratunku
W przypadku poważnych i zaawansowanych problemów ze stawami, tj. dysplazja stawów biodrowych, należy rozważyć możliwość wykonania zabiegu operacyjnego polegającego na usunięciu wszelkich fragmentów kości z torebki stawowej lub nawet na wstawieniu sztucznego stawu.
Należy to bezwzględnie omówić ze specjalistą, a sam zabieg przeprowadzić w odpowiedniej klinice weterynaryjnej.
Łagodzenie czy leczenie? Nacisk na odżywianie psa
Większość właścicieli psów wie, że karma ich czworonożnego przyjaciela ma duży wpływ na stan stawów i układu odpornościowego, a tym samym na ogniska zapalne w stawach.
Jeśli pies ma nadwagę, konieczne należy poddać go diecie. W takim przypadku weterynarz może polecić specjalną karmę dla psów, które mają problemy ze stawami. Jednak istotnym czynnikiem na drodze do stałej redukcji wagi ciała są regularne ćwiczenia. W przypadku artrozy u psa codzienne wybieganie musi być dostosowane do potrzeb i możliwości związanych z chorobą pupila. Jednak również w przypadku choroby stawów u psa (ale bezbolesnej!) nie należy rezygnować z rozbudowanych jednostek ruchowych, ponieważ w dłuższej perspektywie same w sobie stanowią one dobre lekarstwo.
Aby wydostać się z błędnego koła zapalenia i zużycia stawów, pies potrzebuje zrównoważonej diety.
Dobre wyniki w leczeniu artrozy u psa może przynieść podawanie niektórych preparatów witaminowych i pierwiastków śladowych. W tej sprawie należy jednak skonsultować się z weterynarzem, ponieważ zbyt wiele dobrego może mieć skutki odwrotne do zamierzonych.
Przed podaniem należy zasięgnąć porady weterynarza.
Zapobieganie na czas problemom ze stawami - czy to w ogóle możliwe?
Wprawdzie nie da się powstrzymać genetycznie uwarunkowanego, tzw. pierwotnego zapalenia stawów, ale można znacznie złagodzić objawy artrozy u psa. Im szybciej podjęte zostaną środki zaradcze, tym lepiej. Zasada ta sprawdza się szczególnie w przypadku tzw. artrozy wtórnej, wynikającej z innych chorób stawów, nieprawidłowego karmienia, braku ruchu lub fizycznego przeciążenia.
Do działań zapobiegających artrozie u psów należą:
Redukcja wagi
Zaburzenia wzrostu
Postępowanie z psem
Przeciążenie
Skoki
Podłoże do spania i leżenia
Wskazówki dotyczące zabaw oszczędzających stawy, dla psów młodych, cierpiących na artrozę i starszych
Dla młodych, starszych, ale i cierpiących na choroby stawów psów nadają się w szczególności te zabawy, które pomagają rozwijać ruchliwość psa, nie obciążając przy tym stawów.
Zabawy z piłką
Zabawy z szukaniem
Zabawy w wodzie
Jak widać: z pomocą koniecznej wiedzy, wsparciem weterynarza i Twoja empatią nic nie stoi na przeszkodzie, by pies z artrozą prowadził spokojny tryb życia do późnej starości.
