Czy każdy może zostać psim behawiorystą?

Behawioryzm to obecnie jeden z najpopularniejszych kierunków w psychologii. Koncentruje się na badaniu osobowości przez pryzmat zachowań. Specjaliści zajmujący się tą dziedziną analizują m.in. to, w jaki sposób bodźce zewnętrzne czy stany psychiczne wpływają na odruchy i reakcje – zarówno te o charakterze warunkowym, jak i bezwarunkowym. Można zatem powiedzieć, że behawiorysta zwierząt to zatem ktoś, kto zajmuje się badaniem zachowań problemowych. Te, u czworonogów mogą przejawiać się na różne sposoby – zarówno jako nadmierny, niczym nieuzasadniony lęk, jak i niepohamowana agresja.

Niektórzy nazywają behawiorystów zwierzęcych zoopsychologami. Trzeba jednak pamiętać, że takie określenie nie jest do końca precyzyjne. Dziedzina, jaką jest behawiorystyka psów ma bowiem charakter interdyscyplinarny. Łączy ona wiedzę z zakresu psychologii zwierząt, weterynarii, etologii czy neurofizjologii. Tylko dzięki tak szerokiemu spojrzeniu można dobrze zrozumieć specyfikę procesów poznawczych i emocjonalnych zachodzących w psich umysłach.

Behawiorystyka psów to dziedzina, która koncentruje się na obserwacji, wyjaśnianiu oraz modyfikowaniu psich zachowań. Jej przedmiotem zainteresowania są w szczególności problemy psychiczne, a po części także medyczne czy szkoleniowe. Psi behawiorysta na podstawie przeprowadzonych obserwacji ustala, z czego mogą wynikać konkretne zachowania zwierzęcia.

Behawiorystyka psów to jednak nie tylko teoria. Dziedzina korzysta z wielu metod i technik, które pozwalają na redukcję napięcia emocjonalnego u czworonoga. Narzędzia te są następnie wykorzystywane podczas specjalistycznej terapii. Jej przebieg jest dostosowany do problemu i potrzeb konkretnego zwierzęcia, środowiska, w jakim żyje, a także możliwości opiekunów. Psi behawioryści, którzy mają odpowiednie doświadczenie, potrafią tak pracować z psem, by ograniczyć oddziaływanie czynników powodujących stres czy też wyzwalających u pupila silne emocje.

Wiedzę z zakresu behawiorystyki psów coraz częściej zgłębiają lekarze weterynarii. Najnowsze badania udowadniają bowiem, że na występowanie niepożądanych zachowań u czworonoga często wpływa nieodpowiedni sposób żywienia. Lekarz, na podstawie obserwacji psa, może ocenić, czy potrzebna jest mu dieta na stres i płochliwość lub też specjalistyczna farmakoterapia. Pamiętaj, że leczenie farmakologiczne może wdrożyć jedynie psi behawiorysta, który ma prawo do wykonywania zawodu lekarza weterynarii.

Warto dobrze zrozumieć, kto to jest behawiorysta psów oraz z jakim problemem można się do niego udać. Dlaczego? Ponieważ niektóre psie choroby i przypadłości wymagają konsultacji z lekarzem weterynarii lub innym specjalistą. Co do zasady, podstawowym zadaniem psiego behawiorysty jest rozwiązywanie problemów emocjonalnych czworonoga, szczególnie zaś tych, które utrudniają mu normalne funkcjonowanie w swoim otoczeniu. Do tej kategorii należą np.:

• zaburzenia lękowe,
• zachowania reaktywne i agresywne,
• problemy z socjalizacją.

Psiego behawiorystę należy odróżnić od tresera. Ten drugi nie zajmuje się bowiem analizą zachowań. Jego rolą jest szkolenie psa oraz nauczenie go reagowania na podstawowe komendy. Treser odpowiada również za przygotowanie czworonoga do zawodów sportowych czy wykonywania specjalistycznych zadań (np. pomocy osobom niepełnosprawnym).

Psi behawiorysta nie zajmuje się również problemami typowo zdrowotnymi. Jeśli zatem podejrzewasz, że niepożądane zachowania psa mają podłoże fizjologiczne, lepiej zwróć się z problemem do lekarza weterynarii. Specjalista, który nie ma odpowiedniej wiedzy z zakresu dietetyki, nie powinien również doradzać w kwestiach związanych z żywieniem. Niewłaściwie zmodyfikowana dieta może bowiem przynieść więcej szkody niż pożytku. Dotyczy to w szczególności psów zmagających się z różnego rodzaju alergiami pokarmowymi, czy też tymi, które cierpią na przewlekłe schorzenia.

Zawód psiego behawiorysty to praca nie tylko z czworonogiem. Często ze wsparcia korzystają także opiekunowie, którzy nie rozumieją zachowań swojego pupila, lub też nie wiedzą, w jaki sposób sobie z nimi radzić. Z pomocy ze strony specjalisty mogą skorzystać np. właściciele szczeniąt, szczególnie tych, które cierpią na lęk separacyjny lub też z upodobaniem niszczą meble czy przedmioty osobiste należące do opiekuna. Psi behawioryści często doradzają również osobom, które decydują się na adopcję pupila ze schroniska. Takie zwierzęta niekiedy zmagają się z głęboką traumą, która utrudnia im przystosowanie się do życia w nowym otoczeniu.

Pomoc eksperta może okazać się niezbędna także wtedy, gdy opiekun ma problem ze zbudowaniem właściwych relacji ze swoim czworonogiem. Najnowsze badania naukowe udowadniają, że niewłaściwa opieka nad psem może wywoływać u zwierzęcia chroniczny stres. To z kolei rzutowało będzie nie tylko na zachowania pupila, lecz również jego stan zdrowia. U psów lękliwych często dochodzi do osłabienia układu immunologicznego. W konsekwencji zwierzę częściej zapada na różnego rodzaju infekcje.

Psi behawiorysta może również doradzić, w jaki sposób interpretować konkretne zachowania psa oraz w jaki sposób zorganizować wspólną zabawę czy spacery, by zapewnić pupilowi poczucie bezpieczeństwa. Wszystko to ma bowiem ogromny wpływ jakość i siłę więzi, która wytworzy się pomiędzy opiekunem i czworonogiem. Behawiorysta uczy również, w jaki sposób właściciel czworonoga powinien reagować na nieodpowiednie zachowania swojego pupila. Ta wiedza stanowi ważny element podczas terapii czworonoga. Więcej informacji na ten temat znajdziesz w dziale wychowanie psów.

Psi behawiorysta to osoba, która może udzielić opiekunowi pojedynczych konsultacji. Praca z psem lękliwym czy nadmiernie agresywnym często wymaga jednak kilkumiesięcznej terapii. Jak przygotować się do spotkania z psim terapeutą? W pierwszej kolejności warto udać się do weterynarza i wykonać komplet badań. Ich wyniki pozwolą ocenić stan zdrowia czworonoga oraz ustalić, czy źródłem niepożądanych zachowań nie są czasem problemy żywieniowe lub fizjologiczne.

Pierwsza wizyta u psiego behawiorysty jest z reguły dłuższa od pozostałych. W jej trakcie przeprowadzany jest szczegółowy wywiad z opiekunem. Warto dobrze się do niego przygotować – by dobrać terapię, specjalista musi wiedzieć, jak często występują niepożądane zachowania oraz jakie są ich okoliczności. Następnie terapeuta przeprowadza obserwację psa. W jej trakcie może poprosić opiekuna o chwilę zabawy z pupilem, lub zaproponować wspólną przechadzkę. Na spotkanie warto zatem wziąć akcesoria na spacer z psem.

Podczas badania specjalista sprawdza rodzaj relacji łączącej właściciela z czworonogiem oraz ustala ewentualne problemy. Pierwsze spotkanie zazwyczaj kończy się opracowaniem planu terapii. Kolejne wizyty mają z kolei na celu omówienie uzyskanych wyników oraz wprowadzenie niezbędnych modyfikacji.

Choć nie jest to formalnie wymagane, to jednak, by zostać psim terapeutą, warto skończyć kurs behawiorysty. W jego trakcie można zdobyć wiedzę na temat psychologii psów oraz terapii behawioralnej. Wiele szkoleń z tego zakresu prowadzonych jest za pomocą platform e-learningowych. Jeśli jednak masz taką możliwość, skorzystaj ze kursów stacjonarnych. Swoim zakresem obejmują one bowiem zajęcia praktyczne z czworonogami. W ich trakcie można zatem wiele się nauczyć.

Kurs behawiorysty często można znaleźć w ofercie szkół dla psów. Warto skorzystać z tej możliwości, gdyż pracujące tam osoby mają z reguły duże doświadczenie z zakresu terapii zwierząt. Behawiorystyka zwierząt to również kierunek, który pojawia się również w ofercie studiów podyplomowych. Aby podjąć naukę, musisz jednak posiadać dyplom potwierdzający ukończenie szkoły wyższej.

Psi behawiorysta to wbrew pozorom bardzo wymagający zawód, do wykonywania którego potrzebne są odpowiednie kompetencje i predyspozycje. Z pewnością nie jest to praca dla osób, które obawiają się zwierząt, lub też nie mają w sobie wystarczających pokładów empatii i cierpliwości. Ci, którzy marzą o karierze psiego behawiorysty, powinni być również gotowi do systematycznego poszerzania swojej wiedzy na temat nowych metod terapii behawioralnej. Bez systematycznej nauki trudno bowiem odnieść sukces w tej dziedzinie.

Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, ile zarabia behawiorysta psów. Wysokość wynagrodzenia zależy bowiem od różnych czynników – formy zatrudnienia, liczby klientów, a także miejsca prowadzenia działalności. Na najlepsze zarobki mogą liczyć behawioryści świadczący swoje usługi w dużych miastach i cieszący się dobrą renomą wśród klientów. Jeśli jednak dopiero zaczynasz, spróbuj podjąć współpracę z jedną z psich szkół lub schroniskiem dla zwierząt. W ten sposób zdobędziesz doświadczenie zawodowe, niezbędne do rozpoczęcia własnej działalności.