Praca węchowa dla psów — krok po kroku do poziomu mistrza

Jeśli chodzi o zmysł węchu, psy znacznie przewyższają ludzi, którzy posiadają tylko około 5 milionów komórek węchowych. W zależności od rasy, psy mają ich od 125 milionów (jamniki) do 220 milionów (owczarki niemieckie). Są określane mianem zwierząt węchowych (tzw. makrosomaci, z greckiego: „wielkie węchy”). Również obszar mózgu, w którym przetwarzane są zapachy, jest wyraźnie większy u naszych czworonożnych przyjaciół niż u ludzi. Psy są w stanie rozpoznać, w którym nozdrzu zapach jest postrzegany intensywniej, na przykład w celu zlokalizowania kierunku źródła zapachu. W ten sposób psy mogą tworzyć w swoich umysłach coś w rodzaju „map zapachu” otoczenia i skupić się na pewnych zapachach tej wyimaginowanej mapy. Zdolność rozpoznawania zapachów u psów jest 1000 razy większa niż u ludzi.

Wszystko to pokazuje, jak ważna (i właściwa dla tego gatunku zwierząt) jest dla naszych psów praca węchowa. Praca węchowa to dla psów wyzwanie i jednocześnie (w pozytywnym tego słowa znaczeniu) wyczerpujące zajęcie, a dokładnie rzecz biorąc prawdziwa praca dla czworonogów, które zazwyczaj nie muszą obecnie wykonywać żadnych innych zadań. Praca węchowa wykorzystuje w pełni zasoby psiej energii i wspiera ich koncentrację. Praca węchowa jest odpowiednia dla wszystkich ras psów oraz wszystkich grup wiekowych — niezależnie więc od tego, czy chodzi o szczenię, czy seniora.

To ekscytujące, do czego są zdolne psy dzięki ich zmysłowi węchu. Po kilku godzinach treningu czworonogi wciąż są w stanie znaleźć ukryty przedmiot lub wytropić człowieka przez kilometr po jego śladzie. Specjalne kursy prowadzone przez trenerów psów i książki na ten temat pokażą Państwu, jak zmienić swojego psa w prawdziwego profesjonalistę w dziedzinie pracy węchowej.

Praca węchowa to doskonałe zajęcie dla psów. Początkujący mogą zacząć od tropienia kawałków karmy lub przysmaków. Trening zaczynamy od komendy „Spójrz tutaj!”, aby zwrócić na siebie uwagę psa. Następnie pokazujemy psu smakołyk i rzucamy go na polanę lub obok drogi. Tylko po usłyszeniu komendy „Szukaj!” pies może rozpocząć szukanie smakołyku. Alternatywnie można również użyć jego ulubionej zabawki, ponieważ dzięki zbyt wielu przekąskom nasz pies może przybrać na wadze. Zawsze można też odpowiednio zmniejszyć ilość pożywienia w danym dniu.

Przy złej pogodzie psa można zająć pracą węchową również w domu lub w biurze. Należy regularnie zwiększać poziom trudności, ukrywając smakołyk na niższej gałęzi drzewa, w krzaku lub na głazie. W ten sposób pies uczy się szukać w trójwymiarowej przestrzeni. Warto zmieniać kryjówki, ponieważ pies szybko zapamięta „ulubione skrytki”. Na początku należy używać stale tej samej suchej karmy lub smakołyku. Trzeba nauczyć psa, by rozpoczynał szukanie tylko po naszym sygnale. Dzięki temu powstrzymamy go przed ciągłym węszeniem resztek jedzenia.

Piłki, zabawki, zgubione przedmioty lub rozrzucone pieniądze: Kilka ćwiczeń wystarczy, by nasz pies był w stanie odróżnić od siebie zapachy i znaleźć poszczególne przedmioty (ponownie). Warto zacząć od ulubionej zabawki swojego psa. Należy rzucić ją niepostrzeżenie i zawołać psa po kilku krokach. Na komendę „Gdzie jest piłka?”, pies powinien poszukać zabawki. Jeśli ją znajdzie, w nagrodę otrzymuje smakołyk.

Można podwyższyć poziom trudności, dokładając nowe przedmioty, takie jak breloczek na klucze, szalik lub T-shirt. Trzeba pokazać swojemu psu przedmiot i pozwolić mu go obwąchać. Następnie należy ukryć go i wydać polecenie szukania. Przekonają się Państwo, że Państwa pies z czasem będzie stawał się coraz sprytniejszy, szybciej znajdzie przedmioty, a także poradzi sobie z najtrudniejszymi skrytkami.

Kolejny wariant może być wprowadzony za pomocą torebek z herbatą o różnych zapachach: Po ukryciu kilku z nich pies ma znaleźć „właściwą” torebkę z herbatą, którą wcześniej dostał do obwąchania. Tylko wtedy, gdy znajdzie odpowiednią torebkę z herbatą i przyniesie ją lub wskaże, otrzyma nagrodę, na którą czekał. Mogą być Państwo zaskoczeni, ale pies potrafi również odszukać różne rodzaje pieniędzy. A to wszystko dlatego, że każdy inaczej pachnie! Należy pamiętać, by nie używać przedmiotów, które pies może połknąć i które stwarzają ryzyko uduszenia się.

Praca węchowa to dla psów bardzo wyczerpujące zajęcie. Należy upewnić się, że nasz pies ma dostęp do świeżej wody, ponieważ błony śluzowe nosa szybko wysychają przy tropieniu. Podczas pracy węchowej pies wdycha i wydycha powietrze do 300 razy na minutę. Traci dużo wody, dysząc i wąchając. Po dziesięciu minutach intensywnego treningu niewyszkolone psy mają problem ze złapaniem oddechu. Nic dziwnego, w końcu osiągają najwyższą wydajność fizyczną i psychiczną. Przeszkolone psy czy tacy profesjonaliści jak psy ratownicze, tropiące narkotyki lub psy lawinowe, są w stanie pracować w ten sposób przez kilka godzin.

Chcą Państwo pogłębić temat pracy węchowej ze swoim psem? Warto zabrać swojego czworonoga do pracy na śladzie.

W przewodniku Praca na śladzie z psem zebraliśmy dla Państwo kilka cennych wskazówek.