Psy ratownicze – Rasy, ich zastosowanie i szkolenie

Psy domowe wypełniały od dawien dawna zadania podobne do zadań psów ratowniczych. Pierwsi znani nam ratownicy na czterech łapach pochodzą z XVII wieku. Są to oczywiście popularne bernardyny, hodowane przez mnichów w Przełęczy Świętego Bernarda w Alpach Pennińskich.

Te wytrzymałe, silne, a przy tym łagodne psy pomagały z początku mnichom przy pracach domowych oraz pasterskich. Coraz częściej jednak zdarzało się, że ludzie ginęli zakopani w śniegu lub wpadali w szczeliny podczas górskich wędrówek. Podobno to właśnie bernardyny prowadziły wtedy zagubionych z powrotem do klasztoru, ratując im życie. Prawdziwe szkolenie psów ratowniczych zaczęło się jednak dopiero podczas pierwszej i drugiej wojny światowej.

Psy ratownicze przechodzą dziś profesjonalne szkolenia przygotowujące je do ratowania osób zaginionych lub ofiar wypadku. Elektroniczne urządzenia lokacyjne okazują się w wielu przypadkach niewystarczające. Pies dysponuje natomiast ok. 250 mln receptorów (ludzie mają ich tylko ok. 25 mln) i niesamowitym talentem do węchu przestrzennego, jak znalazł do akcji ratowniczych. Nowoczesny pies ratowniczy nigdy nie pracuje sam – wraz z przewodnikiem stanowi on część ściśle współpracującego zespołu ratowniczego. W razie potrzeby stosuje się całe ekipy ratunkowe składające się z wielu takich zespołów.

Pies ratowniczy orientuje się za pomocą pokazanego mu wcześniej zapachu konkretnej osoby (mantrailing) lub ludzkich zapachów w powietrzu lub na ziemi. Odnalezienie osoby sygnalizuje za pomocą szczekania lub skrobania. Na terenie o słabej widoczności pies biega tam i z powrotem między znaleziskiem a przewodnikiem lub zastyga przy ofierze i szczeka.

Wiele psów ratowniczych specjalizuje się w szczególnego rodzaju katastrofach lub wypadkach. Są to na przykład:

W zasadzie każdy pies, niezależnie od rasy, może przejść szkolenie na psa ratowniczego. Musi jedynie być zdrowy, w dobrej kondycji fizycznej i chętny do rozwiązywania zadań.

Różne rasy nadają się najlepiej do różnych zadań. Popularne w ratownictwie są przede wszystkim psy pasterskie, takie jak owczarek niemiecki lub belgijski, border collie, owczarek australijski, a także retrievery. Są one silne, bystre, skupione na zadaniu i wytrzymałe. Również takie rasy, jak samojed, lub psy łowieckie, jak pointer czy beagle, mają wiele cech przydatnych w ratownictwie.

Aby pies stał się prawdziwym psem ratowniczym, musi najpierw zdać wraz z właścicielem wiele wymagających egzaminów. Konieczny jest trening posłuszeństwa zakończony egzaminem na psa towarzyszącego. Następnie pies przechodzi podstawowe szkolenie w różnych dziedzinach: