Szczepienie królika: ważny środek profilaktyczny z laboratorium
15.05.2023 - Czas czytania: 4 minuty
Wirusowa krwotoczna choroba królików, króliczy katar, myksomatoza - zachorowanie królika na chorobę zakaźną to prawdziwy koszmar dla każdego hodowcy. Rzeczywiście wśród królików zdarzają się infekcje, które ze względu na bardzo szybkie rozprzestrzenianie się oraz wysoką śmiertelność wśród zakażonych osobników mają charakter infekcji. Na szczęście dostępne stały się szczepionki chroniące przed niektórymi z tych epidemii. Jeżeli szczepionka zostanie podana odpowiednio wcześnie, może chronić Państwa uszatego towarzysza przed niektórymi infekcjami. Pomimo tego szczepienia dla królików w niektórych punktach pozostają kwestią sporną. Tutaj przeczytają Państwo, dlaczego.
Dlaczego należy zaszczepić królika miniaturowego?
Problem z chorobami zakaźnymi u królików polega na tym, że mogą one bardzo szybko rozprzestrzeniać się w stadzie. W naturze króliki żyją w grupach, na które składa się wiele osobników pozostających ze sobą w bliskim kontakcie: patogeny szybko przechodzą z jednego zwierzęcia na kolejne zarówno poprzez struktury podziemne, jak i infekcje kropelkowe lub zakażenia spowodowane wcieraniem przez kał. Dzieje się to w tak szybki i niekontrolowany sposób, że epidemia może w bardzo krótkim czasie spustoszyć całą populację królików. Powodem tego jest niezwykle wrażliwy organizm królików, który wybity z równowagi i osłabiony może szybko się zapaść. W przeszłości w niektórych miejscach przeprowadzono ukierunkowane działania przeciw patogenom, tj. odpowiedzialnym za wirusową krwotoczną chorobę królików, aby powstrzymać plagi dotykające króliki. Czynniki wywołujące śmiertelne choroby są wszędzie i są niebezpieczne nie tylko dla dzikich królików lub zwierząt hodowanych na zewnątrz, ale mogą być również wprowadzane do pomieszczeń. Podobnie jak ma to miejsce w przypadku każdej choroby zakaźnej: odpowiednie szczepienie pomaga zapobiegać chorobom i ograniczyć występowanie epidemii.
Przeciw jakim chorobom należy zaszczepić królika?
Medycyna weterynaryjna bardzo wcześnie podjęła działania mające na celu opracowywanie szczepionek przeciwko typowym chorobom królików. Powodem tego była presja ekonomiczna, ponieważ epidemia królików może szybko doprowadzić do wysokich strat w gospodarstwach hodowlanych. Króliki żyjące jako zwierzęta domowe również korzystają z tych szczepień.
Szczepienia są możliwe przeciwko następującym chorobom:
- RHD1 i RHD2 (Rabbit haemorrhagic disease, choroba nazywana potocznie „chińskim pomorem królików“): Nieleczone chore króliki umierają w ciągu kilku dni.
- Myksomatoza przenoszona jest również pośrednio (np. przez pożywienie zbierane na łące) przez dzikie króliki. Szczepienie chroni przed objawami lub znacznie łagodzi przebieg choroby.
- Zakaźne zapalenie nosa u królików: chroni przed poszczególnymi patogenami choroby, ale podchodzić do niej krytycznie, ponieważ mogą wystąpić znaczne skutki uboczne. Szczepienie jest przydatne w przypadku większych stad (hodowla, gospodarstwa zajmujące się tuczem), ale nie jest konieczne w przypadku małych grup hodowanych prywatnych.
- Zapalenie jelit: tak zwany paraliż jelit rzadko występuje w hodowlach domowych prowadzonych zgodnie z potrzebami gatunku; masowy chów i żywienie przemysłowe sprzyjają wybuchowi epidemii. Choroba ta prawie nie ma znaczenia w przypadku królików trzymanych jako zwierzęta domowe.
W przypadku królików hodowanych jako zwierzęta domowe ważne są jedynie szczepienia przeciwko myksomatozie i RHD. Należy mieć na uwadze to, aby nie podawać tych szczepień jednocześnie, ale z zachowaniem kilkutygodniowego odstępu, chyba że podana zostanie szczepionka skojarzona. W zależności od zastosowanej surowicy szczepienia należy odświeżać co rok lub co pół roku. Królik otrzyma książeczkę szczepień, w której lekarz weterynarii zanotuje, jaki środek został podany i kiedy, aby informacje te były dostępne na przykład na wypadek zmiany lecznicy weterynaryjnej. Co ciekawe wydaje się, że okresy podawane przez wielu producentów dla odpowiedniej ochrony zapewnianej przez szczepienie są bardzo krótkie, podczas gdy efekt ochrony w rzeczywistości trwa znacznie dłużej – nie ma jednak badań klinicznych, które pozwoliłyby to uzasadnić. Skrajnie ograniczone badania nad szczepieniami przeznaczonymi dla królików są przedmiotem licznych dyskusji prowadzonych przez lekarzy i właścicieli zwierząt. W związku z tym zapytaj swojego lekarza, czy ponowne szczepienie przypominające po sześciu miesiącach jest absolutnie konieczne, jeżeli w Twojej okolicy nie ma ryzyka wybuchu epidemii. Ważne jest również, aby szczepić tylko zdrowe króliki: szczepienie powinno być zawsze poprzedzone badaniem stanu ogólnego i pobraniem próbki kału. Obecność choroby w momencie szczepienia może osłabić ochronę, a nawet doprowadzić do tzw. „przełomowego zakażenia”, w którym szczepionka wywołuje chorobę, przeciwko której została podana, ponieważ układ odpornościowy jest zbyt słaby, aby wytworzyć przeciwciała.
Od którego momentu królik może być szczepiony?
Wskazanie czasu podania niezbędnych szczepień wstępnych, czyli podstawowa immunizacja młodych zwierząt, jest nieco bardziej skomplikowane. Są one szczególnie podatne na choroby typowe dla królików, ale częściową odporność uzyskują poprzez mleko matki, dlatego aby uzyskać pewną ochronę, szczepienia podstawowe trzeba powtarzać co kilka tygodni. W zależności od zastosowanej szczepionki obowiązują różne daty szczepienia; skonsultuj się z weterynarzem w celu uzyskania porady. Z reguły pierwsze szczepienie przeciwko myksomatozie powinno być podane w czwartym do szóstego tygodnia życia, a następnie przypominająco w ósmym do dziesiątego tygodnia. Alternatywnie podstawową immunizację można wykonać dwoma szczepieniami w odstępie 14 dni od szóstego tygodnia życia. Szczepienie przeciwko RHD można podać w czwartym tygodniu życia z dawką przypominającą w dziesiątym tygodniu; inne szczepionki podaje się w szóstym tygodniu życia, a kolejne szczepienie miesiąc później. W przypadku dorosłego zwierzęcia szczepienia przypominające są podawane zgodnie z kartą szczepień.
Z jakimi kosztami należy się liczyć w przypadku szczepienia królików?
Koszty szczepień różnią się w zależności od zakresu porady udzielanej przez lekarza weterynarii (przeprowadzenie konsultacji jest niezbędnie konieczne w przypadku szczepienia), ceny zastosowanego preparatu oraz wystawienia zaświadczenia o szczepieniu. Do tego mogą dochodzić koszty przeprowadzenia laboratoryjnego badania kału. Koszty konsultacji weterynaryjnej wynoszą obecnie od 20 do 40 zł, szczepienia – od 20 do 150 zł, zaświadczenia o szczepieniu – od 10 do 30 zł. Łączny koszt szczepienia to od 20 do 150 zł. W porównaniu z kosztami leczenia chorego zwierzęcia, szczepienia są rozsądną i niedrogą inwestycją.
