Biegunka u królika: wskazówki dotyczące postępowania
15.05.2023 - Czas czytania: 3 minuty
Układ pokarmowy jest jedynym z najwrażliwszych układów w organizmie królika. Narządy uczestniczące w procesie trawienia są doskonale przystosowane do efektywnego wykorzystywania pokarmu roślinnego, ale są niezwykle wrażliwe na zaburzenia – zarówno te spowodowane chorobami, jak i te wynikające z błędów w żywieniu. Ze względu na wrażliwy metabolizm królików, problemy trawienne należy zawsze traktować z pełną powagą. Tutaj przeczytasz, jak możesz pomóc swojemu królikowi miniaturowemu podczas biegunki.
Po czym rozpoznam biegunkę u królika?
W przeciwieństwie do innych chorób biegunka u zwierzęcia może nie być od razu widoczna: królik może początkowo wyglądać zupełnie normalnie. Sygnał, że zwierzę może cierpieć z powodu biegunki, daje często dopiero wygląd odchodów królika zaobserwowany podczas codziennego sprzątania klatki, domku lub króliczej toalety.
Na to należy zwrócić uwagę:
- Konsystencja kału: królicze odchody są bardziej miękkie niż zazwyczaj lub nie mają już kulistego kształtu, ale wyglądają jak tłuste, w skrajnych przypadkach płynne wydzieliny.
- Kształt kału: Odchody mogą być znacznie mniejsze niż zazwyczaj i posklejane, tworząc coś na kształt naszyjnika z pereł. Kał tworzy wówczas grona przypominające „łańcuszek”.
- Cekotrofy: króliki zwykle zjadają własne odchody pochodzące z wyrostka robaczkowego bezpośrednio z odbytu. W przypadku chorób, którym towarzyszy biegunka, produkowana jest większa ilość odchodów z wyrostka robaczkowego, która pozostaje niezjedzona.
- Zapach: odchody mają bardzo intensywny zapach, aż do smrodu.
- Lepki odbyt: odbyt królika może być bardzo lepki i brudny od ekskrementów.
- Dyskomfort u królików, taki jak szczękanie zębami, apatia, odmowa jedzenia, wychudzenie i okazywanie bólu.
Króliki cierpiące z powodu biegunki muszą jak najszybciej trafić pod opiekę lekarza weterynarii, jeżeli ich stan nie zacznie się poprawiać w ciągu 24 godzin od stwierdzenia biegunki. Nie zapomnij zabrać ze sobą próbki kału, aby weterynarz mógł określić przyczynę i podać odpowiednie leki oraz suplementy diety mające na celu odbudowę flory jelitowej. Nie lekceważ utrzymującej się biegunki – nieleczona może szybko doprowadzić do śmierci zwierzęcia, ponieważ może dojść do całkowitego zapadnięcia się jelita.
Jakie są przyczyny biegunki u królików?
Za biegunkę u królika mogą odpowiadać różne czynniki. Zasadniczo rozróżnia się problemy wynikające z błędów w żywieniu oraz biegunkę będącą objawem choroby. Biegunka wynikająca z niewłaściwego karmienia jest często spowodowana zbyt szybką zmianą pokarmu: nieprzyzwyczajony do takiego żywienia królik otrzymuje zbyt szybko i zbyt duże porcje zielonego pożywienia lub zostaje mu podany nieznany dotychczas pokarm, jak choćby duża ilość niejedzonych dotychczas warzyw. Możliwą przyczyną biegunki jest także lekkie zatrucie pryskaną żywnością, która nie została dokładnie umyta, lub zjedzenie trującej rośliny, ale także połknięcie niestrawnych ciał obcych, jak żwirek dla kota lub kawałek plastiku. Królik może również zarazić się bakteriami E. coli lub pasożytami jelitowymi, tj. ogoniastek jelitowy, kokcydia, robaki lub drożdżaki. Ponadto biegunka może wystąpić, gdy zwierzę zmaga się z inną chorobą, a jego układ odpornościowy jest osłabiony. Choroba dziedziczna zwana zespołem okrężnicy olbrzymiej, która zwykle występuje wśród królików białych lub srokatych, także wpływa na metabolizm zwierząt i często objawia się biegunką. Jednak główną przyczyną występowania biegunki wśród królików jest zła dieta. Króliki nie tolerują szczególnie karmy suchej i przekąsek zawierających zboża lub melasy stanowiącej materiał wiążący, ponieważ ich układ pokarmowy nie może metabolizować dużych ilości cukru i skrobi.
Jak udzielić pierwszej pomocy królikom z biegunką?
Głównym problemem z biegunką u królików jest to, że skraca się czas przebywania pokarmu w żołądku i jelitach: organizm nie ma wystarczająco dużo czasu, aby rozłożyć składniki odżywcze i dostarczyć je organizmowi. Jeżeli biegunka zostanie wykryta zbyt późno lub nie będzie leczona, organizm chorego zwierzęcia szybko się wyniszcza, co prowadzi do dalszego osłabienia i podatności na wtórne infekcje.
W pierwszej kolejności należy podjąć odpowiednie działania:
- Jeżeli można jednoznacznie stwierdzić, że przyczyną biegunki są błędy żywieniowe, należy natychmiast zmienić menu – więcej szczegółów poniżej.
- Jeżeli rozpoznana zostanie infekcja, konieczne jest zapewnienie zwierzęciu równowagi płynów, ponieważ odwadnia się ono z powodu biegunki. Odwodnienie można rozpoznać po tym, że po delikatnym pociągnięciu fałdy skóry nie wykazują elastyczności. Jeżeli królik nie pije z własnej woli, należy kilka razy dziennie podawać mu wodę lub rozcieńczoną herbatę (rumiankową lub koperkową) za pomocą strzykawki lub pipety. W razie wątpliwości konieczne jest podanie zwierzęciu przez lekarza płynów zawierających elektrolity.
- Należy zapewnić zwierzęciu dużą ilość zielonego pokarmu oraz wody, a także zachęcić królika, który zapewne będzie pozbawiony apetytu, do jedzenia i picia, cierpliwie podając mu pokarm z ręki. Koper włoski, starta marchewka i jabłka do odpowiedni pokarm na czas choroby. Niektóre króliki przyjmują pokarm dla niemowląt ze słoiczka. Wyjątek: w przypadku infekcji o charakterze grzybiczym nie wolno jest podawać jabłka ani marchewki.
- Efektem ubocznym biegunki u królików jest zabrudzenie wokół odbytu. Futerko ubrudzone kałem działa jak magnes, przyciągając muchy, szczególnie latem, i może się wiązać z potencjalną plagą larw much. Oprócz dostosowania pokarmu podawanego królikowi, konieczne jest dokładne czyszczenie sierści. Woda i myjka, lub w skrajnych przypadkach kąpiel, są niezbędne, aby zniwelować ryzyko występowania stanów zapalnych i podrażnień skóry.
Królik ma biegunkę: co należy mu podawać?
Jeżeli przyczyną biegunki są błędy żywieniowe, należy zmienić królikowi dietę i przede wszystkim unikać karmy suchej. Królik potrzebuje wysokiej jakości siana, suszonych ziół oraz zielonego pożywienia. Po około pięciu dniach można wznowić podawanie warzyw bulwiastych, tj. koper włoski i seler. Zwierzę powinno znowu dostawać warzywa liściaste oraz ogórki dopiero po ustabilizowaniu się konsystencji kału.
Jako napój działający uspokajająco na układ pokarmowy sprawdziła się rozcieńczona herbatka z rumianku lub kopru włoskiego. Z drugiej strony rzekomy „domowy środek” przynosi efekt przeciwny do zamierzonego: nigdy nie podawaj królikowi jogurtu! Układ trawienny tych zwierząt nie jest przystosowany do przetwarzania laktozy. Mogą wystąpić wzdęcia i gromadzenie się gazów, które mają negatywny wpływ na pracę jelit. Odpowiednia lizawka solna ze sklepu zoologicznego jest instynktownie akceptowana przez niektóre króliki w celu zrównoważenia równowagi mineralnej.
