Rośliny trujące dla królika: dobre jedzenie kontra złe jedzenie

Wiedza na temat jadalnych i niejadalnych roślin to wypadkowa połączenia instynktu, doświadczenia i ciekawości. Przez wiele pokoleń króliki budowały rzetelną wiedzę na temat tego, które rośliny występujące w ich bezpośrednim otoczeniu są jadalne. Do tego przyczynia się już mleko matki: dostarcza ono młodemu zwierzęciu istotnych informacji o „dobrych” nutach smakowych, które rozpoznaje, kiedy zaczyna spożywać stały pokarm.

Spora część tej wiedzy zawdzięczana jest obserwowaniu innych przedstawicieli gatunku: to, co smakuje matce, jest również spożywane przez potomstwo i klasyfikowane jako jadalne. Ponadto niezwykły zmysł smaku i zapachu królików pomaga im w wyborze odpowiednich do spożycia roślin. Króliki potrafią nawet selektywnie wybierać te zioła lub korę, które wykazują działanie lecznicze w przypadku drobnych dolegliwości, jak choćby rozstrój żołądka.

Nieznane dotąd rośliny są testowane przez zwierzęta za pomocą małego testowego gryzka: potencjalnie trujące składniki są wówczas przyjmowane w bardzo małych ilościach, ale informacja o smaku pozwala zwierzęciu oszacować strawność takiej rośliny. W naturze króliki rzadko zatruwają się roślinami. Jednak ta umiejętność selektywnego wybierania nie zawsze się sprawdza. Szczególnie, jeżeli króliki napotka na obce rośliny, których nie jest w stanie rozpoznać, kierując się ewolucyjnie nabytymi instynktami, szkodliwy materiał roślinny może zostać zjedzony. Obszary uprawne, jak ogrody i parki, stanowią zatem zagrożenie dla tych głodnych chrupaczy.

Także zwierzęta domowe, którym pokarm podawany jest przez człowieka, są zdane na niego w kwestii otrzymywania nieszkodliwego pokarmu.

Zdarzają się sytuacje, w których nawet silne instynkty królików osiągają swoje granice: jeżeli zwierzę jest wygłodniałe, ze względu na nieprawidłową hodowlę, jak choćby hodowanie pojedynczego osobnika, je z nudów lub rośliny bądź składniki pokarmowe nie jest mu podawane na surowo, lecz mocno przetworzone, istnieje ryzyko spożycia szkodliwych substancji. Dotyczy to szczególnie aromatów dodawanych do żywności, które zakłócają zmysł smaku zwierzęcia.

Zatruciu sprzyja również to, że króliki, w przeciwieństwie do innych zwierząt, nie potrafią wymiotować, zatem nie mogą w ten sposób wydalić przyjętego nieumyślnie trującego jedzenia. Kiedy zauważysz u swojego królika oznaki zatrucia, należy natychmiast udać się z nim do weterynarza – jakiekolwiek opóźnienie leczenia pogarsza sytuację i może spowodować trwałe uszkodzenie narządów lub śmierć zwierzęcia. Jeżeli zwierzę jest w ogólnie dobrej kondycji i zostanie mu szybko zapewniona pomoc, szanse na wyzdrowienie są duże. Jeżeli wiesz, czym zwierzę mogło się zatruć, prosimy zabrać ze sobą próbkę.

Weterynarz ustali, jakie leczenie będzie najodpowiedniejsze, w oparciu o oględziny, pobranie próbek krwi i moczu, a także, jeżeli zajdzie taka konieczność, przeprowadzenie badania neurologicznego. W przypadku niektórych znanych objawów zatrucia istnieją odpowiednie środki neutralizujące (antidotum) – jeżeli jednak przyczyna pozostaje niejasna, weterynarz w pierwszej kolejności skoncentruje się na zniwelowaniu objawów i poda na przykład leki stabilizujące krążenie, które przyspieszają procesy wydalania.

Oczywiście lista ta jest poglądowa i przedstawia jedynie niewielki wybór popularnych roślin. Niektóre z wymienionych roślin to nierodzime rośliny ozdobne i rośliny drzewiaste, które stanowią zagrożenie dla zwierząt, zwłaszcza w ogrodach i parkach, ale także jako rośliny domowe.

W przypadku wielu wymienionych środków spożywczych obowiązuje następująca zasada: Dawka decyduje o truciźnie. Niektóre substancje w niewielkich ilościach są bezpieczne dla organizmu królika, innych należy bezwzględnie unikać.