Wychowanie kota: szkoła manier dla futrzaków
27.07.2023 - Czas czytania: 5 minuty
Większość miłośników kotów ceni swoje futrzaki za ich charakter, samodzielność, niezależność i indywidualizm. Koty bardzo różnią się od psów. Mają własną wolę i nie dają się szkolić, by wykonywać komendy. Wielu miłośników kotów życzy sobie jednak, aby zwierzę przynajmniej przestrzegało pewnych zasad zachowania – pragnienie to pojawia się najpóźniej wtedy, gdy ich tygrysek zacznie urządzać mieszkanie według swojej własnej koncepcji czy splądruje lodówkę. Nie należy się jednak martwić: jeśli zastosujemy się do pewnych wskazówek, koty da się wychować.
Czy da się wychować kota?
Koty są mądrymi zwierzętami, które, według różnych badań, dzięki obserwacji, naśladowaniu i zapamiętywaniu posiadają wysoką inteligencję. Istnieje więc potencjał, pozwalający wychowywać kota na „grzeczne” zwierzę domowe według ludzkich wyobrażeń. Koty jednak w odróżnieniu od psów rzadko jednak są zainteresowane tym, aby ogólnie przypodobać się swoim ludziom czy nawet wykonać dla nich zadanie. Jeśli więc uparty kot ma współpracować i robić coś określonego, musi się to dla tego zwierzęcia opłacać. Dzięki konsekwencji i atrakcyjnej dla futrzaka nagrodzie możliwe jest polepszenie żądanego zachowania. Nieodzowną podstawą udanego wychowania kota jest właściwa dla gatunku hodowla: kocia toaleta musi być atrakcyjna, wystarczająco duża i stale czysta. Jeśli posiada się więcej zwierząt, każdy kot powinien mieć do dyspozycji najlepiej dwie toalety.
W celu ostrzenia pazurów musi być dostępny przynajmniej jeden duży drapak. Jeśli kot ma ponadto wystarczające możliwości do zabawy i zajęcie, z reguły można z góry uniknąć wielu niewłaściwych zachowań i zaburzeń. Proszę postawić sobie i futrzakowi za cel skuteczne podstawowe wychowanie. Wiele kotów można wprawdzie zachęcić do uczenia się trików; chodzi przy tym jednak o ćwiczenie wyjątkowo sprytnych futrzaków. W tym poradniku chodzi o podstawy współżycia człowieka i kota pod jednym dachem.
Dlaczego wychowanie kota jest ważne?
Szczególnie, gdy futrzak jest kotem domowym, czyli stale dzieli się z nim ten sam „rewir”, nieodzowne jest wzajemne branie się pod uwagę obu stron, urządzanie i tworzenie harmonijnej wspólnoty mieszkalnej. Przede wszystkim kot musi nauczyć się trzech lekcji:
Czystość: Do trzymania kota konieczne jest, aby zwierzę używało swojej kuwety, nawet jeśli duża donica na kwiaty w salonie wydaje się być o wiele atrakcyjniejsza do tego celu. Jeśli natomiast przyzwyczajony już do kuwety kot zapomni dobrych manier, nie jest to deficyt w nauce, lecz inna przyczyna, którą należy koniecznie ustalić, na przykład choroba lub stres psychiczny.
Posłuszeństwo: to, co potrafią psy, czyli rozróżnić, co wolno, a czego nie, koty potrafią tym bardziej. Czy tego przestrzegają, to inna sprawa. Aby kot przestał robić to, co zabronione, jak samoobsługa na stole w jadalni lub ostrzenie pazurów o meble, trzeba komunikować wyraźne sygnały, jak „Nie!”. Zawsze należy używać tego samego, określonego tonu – oczywiście bez krzyku – i mówić do kota wyraźnie po imieniu: w ten sposób nauczy się, że komentowane jest jego aktualne działanie. Należy go bardzo pochwalić, jeśli po tym odsunie się od sofy lub zejdzie ze stołu.
Reagowanie na imię: kot powinien znać swoje imię, czuć, że mówi się do niego, i w najlepszym razie przychodzić na zawołanie. W sytuacjach awaryjnych może to być ważne dla przeżycia. Krótkie informacje, jak „Jedzenie”, „Chodź ze mną” czy „Pobawimy się?” kot powinien łączyć z oczekiwaną postawą i reagować na to. Ważne: zawsze należy mocno pochwalić i głaskać kota, jeśli przychodzi na zawołanie.
Jak można wychować małego kotka?
Idealnym czasem na wychowanie kota jest już czas kociego dzieciństwa. Pierwszego wychowania i socjalizacji z innymi przedstawicielami gatunku i ludźmi podejmuje się kocia mama. Dlatego kocięta powinny zostać przy mamie przynajmniej do dwunastego tygodnia życia.
Przybywając do nowego domu kotek jest początkowo w fazie, w której testuje swoje granice w nowym rewirze, i próbuje, na ile może sobie pozwolić swoim zachowaniem. Przy tym zawsze orientuje się według zasad, które podają mu jego ludzie jako nowi wychowawcy. W ten sposób poprzez jasny komunikat uczy się, że wspinanie się na drapak jest w porządku, ale na zasłony już nie. Należy pozostać konsekwentnym, nawet jeśli akurat mały kotek przy swoim złym uczynku wygląda słodko i po prostu nie można być na niego złym. Należy nagradzać i chwalić kotka, gdy zrobi coś pozytywnego: dzięki pozytywnej zachęcie już u malucha wzmacnia się pożądane zachowanie.
Pochwała i nagana: w ten sposób przekonuje się kota do współpracy
Przy wychowywaniu kota należy zwrócić uwagę na jego temperament, charakter i wcześniejszą historię: jeśli wychowuje się kociaka, z pewnością pojawią się inne wyzwania i etapy nauki niż w przypadku starszego zwierzęcia lub kota ze schroniska. Koty, które już miały właściciela, mogły być wychowywane według innych zasad. Ważne jest, aby nowemu zwierzęcemu współlokatorowi od początku wskazać nowe reguły i wyraźnie je demonstrować.
Jak wiele innych zwierząt, większość kotów daje się przekonać jedzeniem. Przy środkach wychowawczych, które wymagają od kota wykonania określonego działania (jak trening korzystania z toalety lub przychodzenie na zawołanie), należy wykorzystać nagrodę, na przykład ulubioną przekąskę, głaskanie lub spontaniczną zabawę. Trudniej będzie powstrzymać kota od niechcianych zachowań. Należy konsekwentnie ukracać niepożądane zachowanie: jeśli kot uparcie obsługuje się przy stole, podczas posiłków trafia do innego pokoju.
Generalnie dewiza brzmi: łagodne przechytrzanie. Kary stanowią tabu, nawet jeśli kot działa na nerwy. Nigdy nie należy krzyczeć na zwierzę ani stosować rękoczynów! Posłuszeństwo kota uzyskuje się poprzez pełną miłości konsekwencję i reagowanie na czas. Odpowiedź na pożądane lub niepożądane działanie musi zachodzić bezpośrednio: jeśli zauważy się zły uczynek kota dopiero później, zwierzę nie skojarzy już z nim łajania i kompletnie nie zrozumie go. W razie utrzymujących się problemów zaleca się konsultację z doświadczonym trenerem zwierząt.
