Kot syberyjski – charakter, pielęgnacja, wychowanie

Kot syberyjski (siberian cat) to naturalna, ukształtowana bez ingerencji człowieka rasa kotów półdługowłosych, wywodząca się z mroźnych rubieży Syberii. Jak pokazują najstarsze zachowane zapiski, koty syberyjskie stanowiły nieodłączną część rodzimego, rosyjskiego krajobrazu już w okolicach wieku XI. W pełni naturalna selekcja i swobodny dobór sprawiły, że zwierzęta znakomicie dostosowały się do surowego klimatu – zarówno pod względem warunków fizycznych, jak i charakteru. Utrwalany przez setki lat fenotyp rasy podziwiać można w niemalże niezmienionej formie aż do dziś.

Pierwotnie dziko żyjące koty syberyjskie, stały się z czasem szczególnie mile widziane wśród miejscowego proletariatu – przebywając w obrębie domostw doskonale odnajdywały się w roli mało wymagających łowców szczurów i myszy. Do końca lat osiemdziesiątych, w wyniku prowadzonej polityki Związku Radzieckiego, kot syberyjski był praktycznie nieznany – nie tylko poza granicami kraju, ale także w jego obrębie. Z chwilą zmiany systemu, powrócono do organizacji wystaw kotów. W 1987 kot syberyjski zadebiutował w Leningradzie (obecnie Petersburg) przed szerszą publicznością, wzbudzając zachwyt miłośników kotów. Koniec lat 80. upłynął na ujednolicaniu standardu rasy, celem zgłoszenia jej i zarejestrowania jako odrębnej w krajowej organizacji felinologicznej. W roku 1990 rasa została oficjalnie uznana przez Soviet Felinology Federation (SFF).

Od lat dziewięćdziesiątych kot syberyjski stopniowo stawał się coraz bardziej cenionym kotem hodowlanym. Początkowo popularność zdobywał na terenie byłej NRD, stopniowo także w pozostałych państwach Zachodu. Pierwszy egzemplarz kotów tej rasy trafił do Polski w 1989 roku.

W roku 1997 kot syberyjski został oficjalnie zaakceptowany przez Federation Internationale Féline (FIFe) – Międzynarodową Federację Felinologiczną – i uznany za odrębną rasę.

Kot syberyjski wykazuje wiele charakterystycznych cech, znamiennych dla tak zwanych „ras leśnych”. Siberian cat, podobnie jak maine coon czy kot norweski leśny, hartowany przez mroźną, syberyjską aurę, przystosowany jest pod wieloma względami do przetrwania w surowych warunkach klimatycznych. To duży i silny kot, doskonale radzący sobie w ujemnych temperaturach oraz środowisku o zwiększonej wilgotności.  Dorosłe osobniki osiągnąć mogą wagę nawet 12 kg. Kotka syberyjska jest wyraźnie mniejsza od kocura – waży przeciętnie w okolicach 4 kg. Kocury są zwykle znacznie większe – zwykle ich waga wynosi w granicach 7 – 10 kg.

Koty syberyjskie, niezależnie od płci, wyróżniają się mocnym, bardzo dobrze umięśnionym ciałem z solidnym kośćcem. Atletyczna sylwetka nie jest jednak przysadzista czy kanciasta – lekko wydłużony i zaokrąglony tułów, osadzony jest na proporcjonalnie dużych i silnych kończynach. Tylne, nieco dłuższe od przednich, doskonale predysponują koty syberyjskie do imponujących skoków. Uwagę zwracają także masywne, okrągłe łapy z kępkami sierści między palcami, która zabezpiecza je przed wymagającym podłożem. Okazałym, gęstym futrem porośnięty jest również w całości średniej długości ogon.

Proporcjonalna w stosunku do reszty ciała głowa kota syberyjskiego przybiera kształt trójkąta, sam pyszczek jest natomiast zaokrąglony. Duże, pochylone do przodu uszy, szerokie u nasady, od wewnątrz porośnięte kępkami sierści, zwężają się stopniowo i zwieńczone są zaokrąglonym końcem. Długi, względnie szeroki nos zaznacza się z profilu delikatnym wcięciem. Lekko skośne, duże oczy są szeroko rozstawione.

Cechą charakterystyczną kotów syberyjskich jest dostojnie prezentująca się, bujna kryza, gęste futerko na tylnych udach – tak zwane „portki” – oraz okazały, puszysty ogon.

Ze względu na konieczność dostosowania się do panujących w ojczyźnie surowych warunków klimatycznych, koty syberyjskie wykształciły okazałe, praktyczne futro. Sierść składa się z trzech warstw: gęstego i miękkiego podszerstka, warstwy środkowej oraz twardego i szorstkiego włosa okrywowego, znakomicie chroniącego przed wodą.

Półdługie futerko jest dość obszerne zwłaszcza w zimie, latem ulega znaczącemu przerzedzeniu. Sierść może występować niemal we wszystkich wariantach kolorystycznych. Nie uznaje się jedynie kolorów liliowego, czekoladowego, cynamonowego. W standardzie hodowli kotów syberyjskich nie mieści się także colourpoint – zarezerwowana jest ona bowiem dla bardzo blisko spokrewnionej z syberyczykiem rasy neva masquerade.

Kot syberyjski to inteligentna, aktywna i bardzo towarzyska rasa kotów. Nie bez powodu wielu właścicieli określa swoich pupili mianem „psa w kociej skórze”. Syberyjczyki pod wieloma względami wymykają się stereotypowemu, kociemu wzorcowi. Już sam repertuar wydawanych przez nie dźwięków jest unikatowy – kocia mowa syberyjczyków obejmuje różne formy i tony miauczenia, w tym nawet sam trel.

Koty syberyjskie są kochające, oddane, bardzo przywiązane do swojego opiekuna i emocjonalnie z nim związane. Jeśli tylko byłoby to możliwe, najchętniej nie odstępowałyby go na krok i towarzyszyły we wszystkich aktywnościach. Nie wynika to z bojaźliwości czy lęku – kot syberyjski to rasa stadna, nad wyraz społeczna, garnąca się do ludzi i ich pieszczot. Zwierzęta są pewne siebie i trochę niezależnie (jak przystało na koty), lecz zarazem wykazują silną potrzebę bliskości i przywiązania. Nie mają tendencji niszczycielskich, jednakże źle znoszą samotność i brak zainteresowania.

Kot syberyjski, pomimo znacznego udomowienia, to kot, w którym wybrzmiewa dzika natura. Jest bardzo aktywny i skoczny – uwielbia duże wysokości i wspinaczki oraz ma znakomite zdolności łowieckie. Z natury łagodny, nie wykazuje agresji. Jest cierpliwy i ugodowy. Prawidłowo zsocjalizowany kot syberyjski, nieobciążony traumatycznymi doświadczeniami, nie powinien mieć problemu z przebywaniem wśród obcych osób, dzieci, innych psów czy kotów.

Rozważając zakup kota syberyjskiego, należy w pierwszej kolejności zapoznać się z jego charakterem i wrodzonym, naturalnym zachowaniem w różnych sytuacjach. Ważne jest także dokładne zapoznanie się z wymaganiami rasy. Niezaspokojenie potrzeb kota lub jego niedopasowanie do prowadzonego stylu życia lub preferencji skutkować będzie rozczarowaniem, frustracją, stresem i problemami behawioralnymi. Jakie potrzeby ma kot syberyjski?

Pomimo tego, że kot syberyjski wykazuje wiele nietypowych dla kota cech, wciąż nim pozostaje. Podobnie jak inne kotowate, ma on wymagania specyficzne dla swojego gatunku. Jedną z nich jest drapanie. Pozwala ono nie tylko naturalnie pozbyć się przerośniętych pazurów, ale także odstresować się i zaznaczyć terytorium. Ze względu na zamiłowanie kota syberyjskiego do skoków i wspinaczek, szczególnie polecane są wysokie, rozbudowane oraz, co ważne, stabilne drapaki dla kotów. Ustawienie ich w pobliżu wyższych i niższych mebli oraz półek stworzy kotu atrakcyjną kociostradę, która zaspokoi jego potrzeby. Wśród niezbędnych rzeczy dla kota znajduje się też wygodne i odpowiednio duże legowisko, kuweta i koci żwirek – najlepiej taki, jaki używany był w hodowli, do którego kot jest przyzwyczajony.

Inteligentny i aktywny kot syberyjski wymaga codziennej stymulacji intelektualnej i ruchu. Trzeba pamiętać, że instynkt łowiecki jest u niego mocno rozwinięty, a chęć do zabawy widoczna nawet u starszych osobników. Zabawki dla kotów tej rasy są więc kolejnym, niezbędnym elementem wyprawki.

Osobliwością syberyjczyka jest jego zamiłowanie do wody – koty tej rasy chętnie bawią się w wilgotnych brodzikach i wannach, a kapiący kran może im zapewnić wielogodzinną frajdę. Nawet same miski dla kotów, oczywiście wypełnione wodą, mogą stać się dla nich zabawką. Dobrze więc podłożyć pod nie specjalną podkładkę i postawić je w takim miejscu, w którym rozchlapana woda nie zniszczy podłogi.

Koty syberyjskie nie są polecane do małych mieszkań. Przedstawiciele tej rasy zdecydowanie lepiej czują się w dużych, przestronnych pomieszczeniach – najlepiej wyposażonych w liczne półki, wysokie meble i drapaki, na które mogą wskakiwać i swobodnie się po nich wspinać, obserwując z wysokości całe otoczenie. Kot syberyjski będzie zachwycony możliwością wychodzenia do ogrodu lub na balkon – należy zadbać o to, by przestrzeń była odpowiednio dla niego przygotowana, zabezpieczona i osiatkowana.

Aktywny i ciekawy świata kot syberyjski, obdarzony mnóstwem psich cech, doskonale sprawdzi się także jako współtowarzysz spacerów. Wychodzenie z opiekunem na zewnątrz i eksplorowanie okolicy przyniesie mu mnóstwo radości oraz spożytkuje nagromadzoną energię.

Chodzenie na smyczy dla kotów nie powinno mu sprawić żadnych problemów. Może jednak okazać się, że trzeba będzie przyzwyczaić go do noszenia szelek. Choć syberyjskie koty są pewne siebie i otwarte na ludzi, na pierwsze spacery warto udać się w bardziej odludną okolicę – tak, aby zwierzę mogło przyzwyczaić się do nowej sytuacji i napływających z otoczenia bodźców. Praktyczne torby transportowe dla kotów pomogą w szybkim i bezpiecznym przeniesieniu pupila do miejsca docelowego.

Okazała sierść kota syberyjskiego może w pierwszej chwili sprawiać wrażenie niezmiernie wymagającej w pielęgnacji. Jednak nic bardziej mylnego! Pomimo tego, że futro jest gęste i długie, całość zabiegów sprowadza się wyłącznie do wyczesywania. Sierść kota syberyjskiego nie ma tendencji do kołtunienia czy wzmożonego wypadania, dzięki czemu nie trzeba go czesać codziennie. Wyjątkiem jest okres linienia, w czasie którego dochodzi do intensywniejszej wymiany futra. Podstawowym produktem do pielęgnacji sierści kota syberyjskiego może być szczotka z długimi ząbkami z zaokrągloną końcówką lub furminator.

Ważnym elementem opieki nad kotem syberyjskim jest dbanie o prawidłowy stan jamy ustnej. Aby uniknąć problemów stomatologicznych, należy już od małego przyzwyczajać kota do mycia zębów. Stosować zaleca się do tego dedykowane produkty do pielęgnacji i higieny kotów – pasty i szczoteczki. Syberyjczykowi należy także regularnie przycinać pazury. Ważna jest także profilaktyka przeciwko pasożytom zewnętrznym, również w sytuacji, jeśli kot nie jest wychodzący.

Kot syberyjski to drapieżnik, który wymaga właściwie zbilansowanego żywienia. Głównym składnikiem jego diety powinno być mięso. Posiłki nie mogą być jednak monotonne, a komponowane w sposób, który zaspokoi potrzeby kota na wszystkie składniki odżywcze. Już od małego warto zadbać o różnorodność podawanych gatunków mięs – dorosłe koty syberyjskie bywają wybredne, przez co wprowadzanie nowych smaków w wieku starszym może być problematyczne.

Syberyjczykowi podawać można gotowe karmy dla kotów wysokiej jakości. Zdecydować się można także na samodzielne przygotowanie jedzenia – pamiętać przy tym trzeba o wzbogacenie posiłków odpowiednimi suplementami dla kotów.

Żywienie kota syberyjskiego powinno być dostosowane do jego wieku, wagi i aktywności. Ważne jest także uwzględnienie stanu zdrowia – ewentualnie występujące alergie pokarmowe lub schorzenia wymagają indywidualnie dobranej diety. Podając przysmaki dla kota, pamiętać należy o zmniejszeniu dziennej porcji karmy lub zapewnieniu syberyjczykowi dodatkowej dawki ruchu.

Kot syberyjski to rasa kształtowana przez wieki w trudnych warunkach – bez ingerencji człowieka, na drodze naturalnego doboru i selekcji. Utrwalany przez lata fenotyp przetrwał aż do dziś – koty syberyjskie to zwierzęta krzepkie, wytrzymałe i długowieczne, mogące się pochwalić wyśmienitym zdrowiem i odpornością. Brak długiej listy chorób charakterystycznych dla rasy predysponuje je do długiego życia – jej przedstawiciele dożywają zwykle wieku 15 – 20 lat. Pełną dojrzałość fizyczną osiągają stosunkowo późno, gdyż dopiero w wieku 4 – 5 lat.

Najczęściej pojawiające się problemy zdrowotne u kotów syberyjskich to przede wszystkim:

• kardiomiopatia przerostowa – czyli przerost mięśnia sercowego,
• FUS – zespół schorzeń w obrębie układu moczowego,
• niedobór kinazy pirogronianowej – prowadzący do anemii,
• zakłaczenie – w wyniku tendencji do tworzenia się pilobezoarów.

Cena kota syberyjskiego zależy od kilku czynników. Duży wpływ mają sukcesy wystawowe rodziców miotu oraz predyspozycje osobnicze, niekiedy widoczne już w młodym wieku kociaka. Również samo umaszczenie może podnieść cenę, im bardziej niszowe, tym z reguły jest ona wyższa. Kwota zależeć może również od tego, jaką renomą pochwalić się może wybrana hodowla kotów syberyjskich.

Mały kot bądź kotka syberyjska z rodowodem z profesjonalnej hodowli, zrzeszonej w uznanej federacji felinologicznej, kosztuje zwykle w granicach 3000 – 4000 złotych.

Kot syberyjski jest kotem przyjaznym i towarzyskim, chętnie przebywającym wśród innych zwierząt i ludzi. Jest bardzo oddany, wierny i mocno przywiązany do opiekuna. Dobrze toleruje dzieci i inne zwierzęta. Nie jest agresywny ani bojaźliwy. Źle radzi sobie z samotnością, dlatego w miarę możliwości należy mu zapewnić kociego towarzysza. Uwielbia polowanie, wspinaczki i skoki. To bardzo aktywny, chętny do zabawy i spędzania czasu na zewnątrz kot.

Kot syberyjski należy do ras półdługowłosych. Jego futro składa się z trzech warstw – podszerstka, warstwy pośredniej i włosa okrywowego. Pomimo okazałej sierści, kot syberyjski uczula w mniejszym stopniu niż niektóre rasy – wydziela bowiem znacznie mniej białka Fel-D1, wywołującego alergie.

Kot syberyjski jest z natury łagodny, cierpliwy i przyjaźnie nastawiony do otoczenia. To bardzo rodzinny kot, który uwielbia towarzystwo ludzi. Bardzo dobrze dogaduje się też z dziećmi – nie jest jednak zabawką, przed czym należy przestrzec w szczególności najmłodszych.

Kot syberyjski bywa określany jako „pies w kociej skórze” – wykazuje szereg nietypowych dla kotowatych zachowań. Jest zdecydowanie mniejszym indywidualistą niż pozostałe rasy kotów. Zwykle nie ma problemu z psami i dobrze je toleruje.