Wychowanie kociaka: etykieta dla małych tygrysów
15.01.2025 - Czas czytania: 3 minuty
Wychowywanie kociaka – czy to nie brzmi jak paradoks? Przecież koty są znane z pewności siebie i niezależności, co – przyznajmy – często prowadzi do tego, że opiekun wchodzi w rolę sługi „Waszej Wysokości”. Koty domowe nie zachowują się jak psy i nie interesuje ich podporządkowanie się człowiekowi. W wychowaniu nie chodzi o tresurę ani o rygor, chociaż wiele kotów jest w stanie nauczyć się różnych sztuczek. W celu bezproblemowej współpracy z człowiekiem, mały kotek powinien przyswoić sobie kilka podstawowych rzeczy. Tutaj dowiesz się, czego warto nauczyć swojego kociaka.
Z natury: jak kotki wychowują swoje młode?
Najważniejsze lekcje, które przydadzą się w przyszłości, kociak otrzymuje już w pierwszych tygodniach życia od swojej matki. Młode kociaki uczą się poprzez naśladowanie i wskazówki, a także przez interakcję z rodzeństwem. Dlatego tak ważne jest, aby przynajmniej przez dwanaście, a najlepiej trzynaście tygodni, kociak pozostał w domu, w którym się urodził. Dzięki temu może być w pełni zsocjalizowany. Kluczowa faza to okres między szóstym a dwunastym tygodniem życia.
Pozostając u boku matki, kociak uczy się, jak się myć, jak jeść z miski, a także do czego służy kuweta i jak z niej korzystać. Kotek zaczyna także interpretować mowę ciała swoich towarzyszy i odpowiednio na nią reagować. Podczas zabawy i zapasów z matką i rodzeństwem ćwiczy typowe ruchy, testuje swoje siły i uczy się, jak zachowywać się jak prawdziwy kot. W razie potrzeby matka stosuje typowe metody dyscyplinujące, takie jak delikatne ugryzienia lub pacnięcia łapą, jeśli młode zbytnio przesadzają.
Dla lepszych efektów wychowawczych człowiek w kontaktach z kociakiem może naśladować jego matkę, korzystając z sygnałów dźwiękowych i zasady nagród. Przydatna wskazówka: aby upomnieć kociaka, jego matka wydaje dźwięk przypominający cmokanie – ludzie mogą adaptować ten dźwięk, by karcić swojego małego tygrysa. Skuteczne może się też okazać delikatne dmuchnięcie w pyszczek, które w kocim języku oznacza nakaz zaprzestania działania.
Jaką rolę odgrywa człowiek w wychowywaniu kociaka?
Koty reagują na pozytywne wzmocnienie. Na początku zaufanie kociaka można zdobyć przez żołądek. Jeśli za pożądane zachowanie kociak będzie dostawał smakołyki, szybko zrozumie, jakie jest powiązanie między jednym i drugim i będzie szukał twojej bliskości. Wykorzystuj takie okazje do głaskania. Długie sesje przytulania i ekscytujące zabawy również dobrze wpływają na tworzenie więzi. Gdy lody zostaną przełamane, możesz zacząć szkolenie kociaka.
Reguła numer jeden – dla ciebie, nie dla kociaka: nigdy nie krzycz ani nie karz zwierzęcia! W wychowywaniu kociąt strach przynosi efekt przeciwny do zamierzonego.
Najważniejsza komenda: „Nie!”
Wspólne życie z kociakiem staje się łatwiejsze, gdy zwierzę dokładnie wie, co może robić i gdzie nie ma dostępu. W przeciwieństwie do psa, który potrzebuje większej liczby komend, kotu wystarczą dwie: na przykład „Nie!” do powstrzymania niewłaściwego zachowania oraz imię, aby przyciągnąć jego uwagę.
Metody wychowawcze:
- Upominanie. Gdy mały kot zaczyna robić coś niedozwolonego, wydaj jednoznaczne komendy (na przykład „Nie!”, „Fe!” lub „Zostaw!”). Nie musisz krzyczeć – to może wystraszyć kociaka.
- Moment wydania komendy. Komenda powinna zostać wydana natychmiast, inaczej kotek nie połączy jej ze swoim aktualnym zachowaniem. Okno czasowe wynosi zaledwie 1–2 sekundy!
- Pochwały. Chwal kociaka, gdy przestanie robić to, co niepożądane. To motywuje do przestrzegania zasad.
- Przeniesienie kociaka. Jeśli kotek znajduje się w niedozwolonym miejscu (np. na półce) i nie rozumie, że nie powinien tam przebywać, zabierz go stamtąd. Konsekwentnie umieszczaj go w innym miejscu.
Jak oduczyć kociaka drapania i gryzienia
Kiedy kociak ostrzy swoje pazury, nie robi tego z nieposłuszeństwa. Koty w ten sposób oznaczają swoje terytorium za pomocą gruczołów zapachowych na łapach, a jednocześnie dbają o swoje pazury. Nie można oczekiwać od kociaka, że od razu zrozumie różnicę między drapakiem a meblami.
Oduczanie kociaka drapania i gryzienia
- Nagradzaj kota, gdy zauważysz, że drapie w dozwolonym miejscu. Zabronione miejsca skomentuj stanowczym „Nie!” i za każdym razem w takim przypadku przenieś kociaka do miejsca, w którym bez konsekwencji może zaspokoić swoje potrzeby.
- Koty nie lubią zapachu olejku miętowego. Meble, które są odporne na odbarwienia, a których kociak powinien unikać, możesz odpowiednio „zabezpieczyć” takim zapachem.
- Jeśli kociak zaczyna łapać i gryźć twoje palce lub stopy, powstrzymaj to stanowczym poleceniem „Nie!”. Kociak nie gryzie z agresji, lecz traktuje to jako element typowej dla kotów zabawy łowieckiej.
Czy można nauczyć kociaka korzystania z kuwety?
Zazwyczaj kociak uczy się korzystania z kuwety od swojej matki. Jednak po przeprowadzce do nowego domu zmiana kuwety może go zdezorientować.
Jak rozwiązać problem z korzystaniem z toalety?
- Wybierz żwirek, którego kociak używał w swoim pierwszym domu. Zmianę na inną markę wprowadzaj stopniowo, jeśli będzie taka potrzeba.
- Użyj na początku otwartej kuwety, do której kociak będzie mógł łatwo samodzielnie wchodzić i z niej wychodzić.
- Umieść kuwetę w odpowiednim, spokojnym miejscu, najlepiej w rogu pomieszczenia.
- Pokaż kociakowi, gdzie znajduje się kuweta – umieść go tam na chwilę. To zwykle wystarczy, by kociak zrozumiał, gdzie ma załatwiać swoje potrzeby. Możesz go również zachęcić do drapania w żwirku.
- Chwal kociaka obficie, gdy skorzysta z kuwety.
Koty szybko odkrywają, co im wolno, a czego nie – przynajmniej wtedy, gdy człowiek na nie patrzy. Gdy jednak mają „wolną chatę”, chętnie badają zakazane strefy. Zdarza się również, że koty łamią zasady – oczywiście według własnego uznania – w celu nawiązania kontaktu ze swoimi opiekunami. Jeśli wzorowo wychowany kot nagle zaczyna zrzucać rzeczy z półki, warto przyjrzeć się temu bliżej – najprawdopodobniej jest jakiś powód, dla którego zwierzę zaczyna się „niegrzecznie” zachowywać. Więcej na temat wychowania kotów przeczytasz tutaj.
