Koń fiordzki (fiording, fiord) – najważniejsze informacje o rasie fiordzkiej

Historia konia fiordzkiego sięga zamierzchłych czasów, przez co samych teorii na temat jego pochodzenia znaleźć można wiele. Zgodnie z jedną z nich, protoplaści rasy obecni być mieli na skandynawskich terenach za czasów ostatniej epoki lodowcowej. Inna natomiast podnosi, że konie w typie fiorda zostać miały udomowione około 4000 lat temu, a w dalszych latach skrzyżowane przez Wikingów z kucami celtyckimi – zdobyczą z najazdu na Wyspy Brytyjskie.

W oparciu o zachowane znaleziska pewne jest natomiast, że konie fiordzkie przez długi czas towarzyszyły wspomnianym wojownikom – przede wszystkim jako konie bojowe i gospodarskie. Prowadzona przez nich hodowla selektywna trwać mogła nawet 2000 lat.

Współcześnie, główne hodowle koni fiordów znajdują się w Norwegii, Danii i Niemczech. Preferowanym celem hodowlanym jest utrzymanie eleganckiego konia wierzchowego – a nie konia pociągowego krzepkiej postury. W Polsce konia fiordzkiego można spotkać jedynie w prywatnych stajniach: na Kaszubach, w stajni w Łapalicach, znajduje się jedno z bardziej znanych miejsc.

Koń fiordzki, określany również jako fiording, fiord lub koń norweski, to koń w typie prymitywnym – a zatem mocno zbliżony do tzw. koni pierwotnych. Niewielka wysokość – zaledwie do 130 – 150 cm w kłębie – pozwala go również zaklasyfikować do małych koni lub kuców.

Koń fiord to charakterystyczna rasa – nawet ludzie, którzy niewiele wiedzą o koniach, mogą z łatwością go rozpoznać. Stercząca, czarno-biała grzywa, bujna sierść, bułane umaszczenie, widoczna pręga grzbietowa ciągnąca się od ogona aż po grzywę – to zdecydowanie jego najbardziej rozpoznawalne wyróżniki.

Jak przystało na konia rasy prymitywnej, fiording odznacza się masywną, zwartą budową. Szeroka głowa o prostym profilu osadzona jest na grubej, krótkiej szyi. Kłąb jest nieznacznie zarysowany, kłoda zaokrąglona, dobrze umięśniona, zad silny. Zwarty, solidny tułów podtrzymują dobrze mocne, krótkie kończyny.

Szczeciniasta grzywa koni fiordzkich jest dwukolorowa – od strony wewnętrznej włos jest ciemny, natomiast po stronie zewnętrznej ma kolor srebrzysty. Co ciekawe, rosnąca naturalnie, swobodnie opada na szyję. Charakterystyczna „stercząca fryzura” konia fiordzkiego to efekt celowych zabiegów – strzyżenie grzywy na kształt półksiężyca ma dodatkowo uwydatnić jej dwukolorowość. Taki sposób strzyżenia to tradycja sięgająca epoki Wikingów.

Fiording to koń o bardzo spokojnym temperamencie, co można zaobserwować już u źrebiąt. Choć z natury jest łagodny i cierpliwy, ma silny charakter. To koń inteligentny, pewny siebie i odważny. Odpowiednio prowadzony nie sprawia jednak problemów i potrafi znakomicie współpracować z człowiekiem. Podobnie jak inne rasy koni, fiording to zwierzę stadne, które do dobrego samopoczucia potrzebuje towarzystwa innych przedstawicieli swojego gatunku.

Konie fiordzkie cechuje stabilny, pewny chód. Dzięki mocnym kończynom, zręcznie poruszają się nawet po wymagającym terenie. To bardzo wszechstronne zwierzęta. O ile jednak dawniej wykorzystywano je przede wszystkim w roli koni bojowych, powozowych, zwierząt gospodarskich czy do pracy w trudnym, górzystym terenie, tak współcześnie ich użytkowość dość mocno się zmienia.

Obecnie fiordingi służą przede wszystkim do jazdy rekreacyjnej. Od jakiegoś czasu coraz częściej występują na turniejach. Konie tej rasy biorą udział w konkursach ujeżdżenia, skoków, a także zaprzęgach, niejednokrotnie zdobywając tytuły. Ze względu na pewność stąpania i wytrzymałość, koń fiordzki dobrze się sprawdza podczas dłuższej jazdy. Może być niezawodnym towarzyszem dla jeźdźców trekkingowych, długodystansowych i przełajowych.

Spokojne, zrównoważone usposobienie koni fiordzkich sprawia, że są one również chętnie wykorzystywane do jazdy konnej dla dzieci. Z uwagi na towarzyski charakter i dużą cierpliwość, fiordy sprawdzają się także z powodzeniem do hipoterapii.

Fiordingi to silne i wytrzymałe zwierzęta – co nie jest zbytnio zaskakujące, ze względu na warunki panujące w ich ojczyźnie. Najlepszą formą ich hodowli jest otwarta stajnia, w której fiordy mogą same decydować, czy chcą przebywać na zewnątrz, czy w środku. Konie tej rasy są pokryte grubą sierścią, przez co zimne miesiące w naszej szerokości geograficznej nie stanowią dla nich większego problemu. Zwierzętom należy jednak zapewnić możliwość ukrycia się przed deszczem w suchym pomieszczeniu.

Niemniej istotnym elementem dobrej hodowli fiordinga jest jego prawidłowe żywienie. Ze względu na predyspozycje koni fiordzkich do nadwagi, warto monitorować ich dietę. Choć w przypadku rasy fiordzkiej najlepiej sprawdza się ekstensywny wypas, trzeba zachować ostrożność. Niekontrolowanie wypasanie na obfitych pastwiskach lub karmienie zbyt kaloryczną paszą może z biegiem czasu doprowadzić do pojawienia się zespołu metabolicznego koni (EMS) – choroby, która dotyka głównie konie i kucyki z nadwagą.

Żywienie konia fiordzkiego oprzeć można na paszy objętościowej. Dobrze sprawdzić mogą się w szczególności pasze suche, takie jak siano, urozmaicane słomą czy suszami z zielonek i ziół. W szczególnych okolicznościach warto zrezygnować z pasz treściwych. W takiej sytuacji zaleca się zadbać o odpowiednią suplementację, aby pokryć zapotrzebowanie fiordinga na wszystkie niezbędne witaminy i minerały.

Fiording, jako jeden z przedstawicieli ras prymitywnych, to koń cieszący się dobrym zdrowiem – mocny, wytrzymały i odporny. Nie są rozpoznawane choroby, które byłyby typowe tylko dla koni norweskich. Jednak podobnie jak inne małe konie i kuce, fiordingi mogą być podatne na ochwat, gorączkę błotną, egzemę letnią czy EMS. Chorobom tym da się jednak w dużym stopniu zapobiec poprzez właściwie prowadzoną hodowlę – w tym przypadku przede wszystkim zapewnienie odpowiednich warunków w stajni i niepozostawianie zwierzęcia zbyt długo stojącego na błotnistym podłożu. Niezwykle ważne są także regularne kontrole weterynaryjnie i kowalskie, dzięki którym ewentualne problemy zdrowotne można rozpoznać i leczyć na wczesnym etapie.

Fiording to koń długowieczny – przy odpowiedniej opiece żyć może nawet 30 lat. Co znamienne dla kucy i małych koni, dojrzewa on stosunkowo późno, bo dopiero w wieku 6 – 7 lat. Nie wpływa to jednak negatywnie na jego zdrowie.

Zastanawiasz się, ile kosztuje fiord? Podobnie jak w przypadku innych ras koni, trudno mówić tu o jednoznacznej kwocie. Ceny koni fiordów kształtują się zwykle w przedziale pomiędzy 14 000 a 45 000 złotych. Różnica w cenie, tak jak w przypadku koni innych ras, zależna jest także w dużej mierze od pochodzenia zwierzęcia, jego wieku, stopnia wytrenowania, stanu zdrowia czy też zdobytych tytułów.

Konie fiordy występują zwykle w różnych odmianach bułanego umaszczenia. Stanowi ono wyróżnik rasy i jest najbardziej pożądane.

Współczesny koń fiordzki, choć wciąż odznacza się masywną budową, jest zdecydowanie lżejszy niż jego przodkowie. Średnia waga konia fiorda to około 375 kilogramów.

Dopuszczalna waga jeźdźca konia fiordzkiego jest obliczana na podstawie wagi zwierzęcia. Koń fiordzki nie powinien nosić na swoim grzbiecie więcej niż 15% swojej wagi.

Fiordy to konie inteligentne. Odpowiednio prowadzone, bardzo dobrze współpracują z człowiekiem – są posłuszne i chętnie się uczą.

Konie fiordy norweskie to zwierzęta bardzo wszechstronne. Sprawdzają się w roli zwierząt gospodarskich, do jazdy rekreacyjnej, ale także na arenach ujeżdżeniowych, w konkursach skoków, a nawet WKKW.